Bekijk de nieuwsbrief op internet

Nummer 3 van 2022 (doorsturen) Voor optimale weergave en navigatie kunt u deze nieuwsbrief het beste openen in een browser.

Hierbij de derde reguliere nieuwsbrief van 2022. Wij hopen dat de inhoud u inspireert en aan het denken zet. Ook vragen wij u nogmaals om een jaarlijks donatie om onze activiteiten te kunnen blijven bekostigen. Mocht u deze nog niet hebben overgemaakt, dan kunt u dat hier op een eenvoudige wijze doen. Onze hartelijk dank!

Nieuwe staatscommissie voor bevolkingspolitiek

Op 6 juli jl. kondigde minister van Gennip in een brief aan de Tweede Kamer de instelling van een staatscommissie Demografische ontwikkelingen 2050 aan. De benaming van die commissie vervult ons met zorg. Er is immers sprake van ‘demografische ontwikkelingen’, alsof die zich vanzelf voltrekken en waarop je moet reageren met beleidsvoorstellen. In een adres aan de voorzitter van de commissie dat wij samen met de Werkgroep Voetafdruk Nederland hebben opgesteld, vragen wij echter om een proactieve houding: demografische ontwikkelingen zijn géén vaststaand gegeven waarbij je je moet neerleggen en waarvan je maar het beste moet zien te maken. Als commissie dien je vooraf aan te geven welke ontwikkelingen je wenselijk acht en hoe je die zou kunnen realiseren. Voor ons en de genoemde Werkgroep heet die wenselijke ontwikkeling bevolkingskrimp. In ons adres aan de commissie hebben we dit standpunt verder onderbouwd. Hier valt te lezen wat de aanleiding was voor de benoeming van deze nieuwe staatscommissie en wat haar taak is.

Topambtenaar Richard van Zwol is de voorzitter van de nieuwe staatscommissie, die – zoals gebruikelijk – naar hem zal worden vernoemd.

Immigratie, bevolkingsgroei en huizentekort

"Je kunt niet ieder jaar 120.000 mensen binnenlaten en dan verbaasd zijn dat je te weinig woningen hebt.” Met deze uitspraak veroorzaakte voormalig minister Henk Kamp (VVD) een kleine doch hevige twitterstorm. Kamp riep ook op tot een kritische blik op de instroom van asiel- en arbeidsimmigranten. Je kunt verschillende oorzaken aanwijzen voor het huizentekort. Vaststaat dat het probleem op alle niveaus van de woningmarkt speelt. De instroom van migranten is de afgelopen jaren schromelijk onderschat. Daartegen valt niet op te bouwen, dus beperking van instroom van buiten is de beste remedie tegen het woningentekort. In dit artikel van een van onze correspondenten wordt haarfijn uitgelegd hoe het precies zit.

Toch steeds meer mensen

Het jaarlijkse groeipercentage van de wereldbevolking is sedert 1951 gedaald van 2 naar 1 procent [rode lijn in de grafiek hieronder]. Dat gaat de goede kant op, zou je zeggen. Maar in mensenaantallen is het precies andersom. Van jaarlijks 40 miljoen mensen erbij groeiden we naar elk jaar 80 miljoen extra [blauwe lijn]. Logisch. Als er steeds meer mensen zijn, zorgt ook een kleiner groeipercentage voor een flinke bevolkingstoename.

Hoe zit dat bij ons?

Maar hoe zit het met de procentuele groei van de bevolking in Nederland? Nou die is hoger dan die in bijna alle andere Europese landen. In 2021 had Nederland 5,5 procent meer inwoners dan in 2010. De Europese Unie (exclusief het Verenigd Koninkrijk) nam met 1,3 procent toe. De groei in Nederland was dus ruim vier keer zo groot als het Europees gemiddelde.
Dat ligt niet aan de kindertjes die we krijgen. Gemiddeld krijgt een vrouw in Nederland 1,54 kinderen, slechts een fractie meer dan het Europese gemiddelde van 1,5 kind per vrouw. Het geboortecijfer is het hoogst in Frankrijk, namelijk 1,83 kind per vrouw, en in Zweden (1,67).
Zweden heeft in de afgelopen tien jaar de grootste bevolkingsgroei doorgemaakt, namelijk 11 procent. Dat komt niet door het geboortecijfer, maar net als bij ons, door immigratie.
En die immigratie wordt bij ons steeds rampzaliger. In de eerste helft van dit jaar kwamen er netto 120.000 mensen bij. Dat worden er waarschijnlijk 200.000 over heel 2022. Demograaf Jan Latten merkt op dat grootste toestroom meestal pas in de herfst plaatsvindt. „Dan komen er veel nieuwe studenten, maar ook arbeidsmigranten die hun kinderen eerst het schooljaar in eigen land hebben laten afmaken.”
200.000 mensen. Dat is bijna heel Almere.

Citaten

Het besef van overbevolking lijkt steeds meer te gaan leven onder de mensen. Uit onze verzameling ingezonden brieven in de media laten we hieronder een kleine door ons geïllustreerde bloemlezing volgen.

“Wij wonen op het platteland waar de boeren en hun vee moeten verdwijnen. Groene grasvelden met grazende koeien en wuivende maïsvelden moeten plaatsmaken voor woningen, industrie, wegen, hectares vol zonnepanelen, windmolens en nog meer kale natuur…. Ondertussen komen er jaarlijks 100.000 mensen bij. Zijn die in tegenstelling tot de Nederlandse koe wel stikstof- en klimaatneutraal?”
[Monique Daemen, Rijsbergen, in de Volkskrant]

“De irritatie stijgt met de dag, en soms denk ik dat het domweg door onze bevolkingsdichtheid komt. Alles is te vol, te veel.”
[Columnist Christiaan Weijts in NRC Handelsblad]

“Wat je politieke kleur ook is, welke stroming je ook aanhangt, hier moeten we echt iets mee. Stikstof, CO₂, allemaal leuk en heel groen. Maar alles begint hiermee. 17,6 miljoen mensen op 40K vierkante km. En elk jaar een stad als Leeuwarden erbij.” [Verweesd Links/Kaan Özgök op Twitter]

“In zijn column stelt Bert Wagendorp dat het boerenprotest aantoont dat Nederland een gebrek aan ruimte heeft. Dat moet een eufemisme zijn voor een teveel aan mensen - een aspect dat, olifant in de kamer, nimmer aan bod komt.”
[Anne Tjalling, Amsterdam, in de Volkskrant]

“Als afgestudeerd planolog vraag ik me met enige regelmaat af waarom er nooit een rationele, inhoudelijke discussie gevoerd wordt – of: mag worden gevoerd - over bevolkingsdichtheid, ruimtegebruik en ruimtegebrek.”
[Gerhard Hormann op Twitter]