Copy
Deze mail bevat de nieuwsbrief van Natuurpunt Noord-Limburg
Bekijk deze mail in uw webbrowser

Nieuwsbrief Zonnedauw

Jaargang 48, november-december 2016
Tweemaandelijkse digitale nieuwsbrief van Natuurpunt Noord-Limburg

Beestjes in het donker
Zaterdag 1 oktober tekenden heel wat natuurliefhebbers present in het Wateringhuis om mee op schemersafari te gaan. Verspreid in het duister stonden 60 valletjes opgesteld om volop muizen en spitsmuizen te vangen. Althans, dat was de bedoeling… maar het weer besliste er enigszins anders over. Aanhoudende regen hield de meeste knagertjes binnen, enkele dappere bosmuizen en rosse woelmuizen niet te na gesproken.
Gelukkig was er die avond meer aan de hand dan wat muizenissen. Jong en oud waagden zich aan het pluizen van braakballen en de hele avond door werden beelden getoond van cameravallen. En hoewel de regen ook de vlinderval parten speelde, viel er toch enkele mooie waarnemingen op te tekenen van onder meer de zeldzame grijze herfstuil en de zeer zeldzame zwarte witvleugeluil (foto).
Jong en oud wisten na deze avond iets meer over wat er zich allemaal afspeelt nadat de duisternis is ingetreden. Het vaak verborgen nachtleven van kleine en grotere dieren is buitengewoon boeiend en meer dan de moeite waard om te ontdekken. Afspraak in oktober volgend jaar, op een hopelijk droge zaterdagavond!
 

Ondertussen in de Riebos-Bleekerhei: plaggen en chopperen.

Wiesenconferenz Landau (Pfalz) 22-23/9/2016

“Wiesenlandschaften mit hohem Wert für Mensch und Natur”

“Sag mir wo die Blumen sind.  Wo sind sie geblieben….?”
 Omdat de moderne landbouwer  in West-Europa vooral aandacht heeft voor productiecijfers en rendementen, is het landbouwlandschap de laatste decennia drastisch veranderd. Kruidenrijke graslanden met een overvloed aan plantensoorten maakten plaats voor ééntonige weiden met enkel productiegrassen of werden vervangen door grootschalige monoculturen van maïs, beiden gekenmerkt door een sterke bemesting. Niet enkel de planten zijn hiervan de dupe : steeds zeldzamer worden kieviten, wulpen, grutto’s en andere weidevogels, terwijl ook de geelgors en de grauwe klauwier bijna volledig zijn verdwenen. Ook vlinders en bijen zijn slachtoffers  van deze situatie.  Deze conflictlijn tussen economie en ecologie zetten wetenschappers van de universiteit van Koblenz-Landau er toe aan een bijeenkomst te organiseren over deze problematiek voor belangstellenden zoals natuurbeschermers, vertegenwoordigers van openbare diensten en wetenschappers. Kunnen landbouw en natuur samenwerkingsstrategieën ontwikkelen ten behoeve van een beter leefmilieu voor mensen, dieren en planten?
Deze internationale ‘Wiesenconferenz’ (Wiese = grasland dat jaarlijks meermaals gemaaid wordt) werd bijgewoond door een internationaal gezelschap, waaronder  Duitse, Zwitserse, Belgische en Nederlandse deelnemers. Natuurpunt Noord-Limburg was vertegenwoordigd door Albert Mertens en Albert Jansen, beiden zeer nauw betrokken bij het beheer van de grote wateringen van Lommel-Kolonie.
Waar verschillende sprekers het probleem aankaarten en de negatieve gevolgen van de moderne landbouw voor planten- en dierenrijkdom staafden met resultaten van wetenschappelijk onderzoek, getuigden anderen van geslaagde bevloeiings- en andere projecten, die zorgden voor een toenemende biodiversiteit, onderbouwd door wetenschappelijke onderzoeksresultaten.
Een goed voorbeeld dat extra aandacht kreeg, is het 400 ha groot natuurgebied ‘Queichwiesen’ nabij Landau, bestaande uit eeuwenoude vloeiweiden die nog steeds jaarlijks bevloeid worden met rivierwater  uit de Queich en waarop veel minder meststoffen worden aangebracht dan op de ‘moderne’ graslanden.  De werkzaamheden zoals maaien en hooien worden uitgevoerd door plaatselijke boeren , onder strikte voorwaarden,  die het geoogste hooi vooral verkopen als paardenvoeder. Zowel de landbouwers als de natuur worden er beter van. Na een herintroductieprogramma, “action Pfalzstorch”,  komen in de Queichwiesen elk jaar tijdens de broedperiode en de zomer honderden ooievaars voedsel zoeken en ze verzamelen er bij de aanvang van de jaarlijkse trekperiode.
De aanwezigen kregen het wetenschappelijke bewijs voorgeschoteld dat de bevloeiing van graslanden een positieve invloed heeft op fauna en flora, zowel wat betreft aantallen als soortenrijkdom.  Dit werd ook zichtbaar tijdens een excursie ter plaatse.
Christian Leibundgut, professor-emeritus van de universiteit van Freiburg, maakte van de gelegenheid gebruik om tijdens deze bijeenkomst zij dubbelboek : “Traditionelle Bewässerung – ein Kulturerbe Europas” voor te stellen. In dit werk worden alle gekende, historische vloeiweiden van Europa besproken. Onder andere aan de wateringen van de Kempen en in het bijzonder  deze  van Lommel-Kolonie wordt zeer veel aandacht besteed in dit werk, met vele foto’s.  Daar wordt immers al 40 jaar lang goed werk geleverd en worden de graslanden bevloeid zoals dat gebeurde in de negentiende en de eerste helft van de twintigste eeuw, met een weelderige plantenrijkdom als gevolg.  De omslagfoto van deel 1 werd in Lommel genomen. Vermits het werk zonder twijfel een ruim lezerspubliek zal bereiken, is dit zonder meer positief. 
(http://www.intwater.uni-freiburg.de/news-de)
Deze bijeenkomst  vergroot het besef dat landbouw en ecologie terug naar elkaar toe dienen te groeien en dat landbouwers en natuurbeschermers geen concurrenten zijn, maar een gemeenschappelijk en vooral maatschappelijk belang dienen, ten behoeve van ieder van ons.
 
 
 

De Dommel spreekt


Ik ben de Wisselstroom 

‘Dommel’-zegt men- dat is Dudmala of Doddemaal,
althans in overtrokken etymologentaal.
Alhoewel je, tussen wat aan mijn oevers groeit en windt,
zeker wel de grote Dodde, met haar bruine kaarsen vindt.

Al ben ik 100-voudig eeuweling
toch blijf ik een speelse nieuweling.
Ik ben hier gesetteld en constant
maar toch in wezen eeuwige passant.

Ik vind een weg die niemand toont,
geef richting en verdwaal.
Ik scheid en ik verbind, verruim en beperk
verzamel en verdeel; ik achtervolg en ik vlucht.

Ik delf en ik demp, schuur en plamuur.
Ben de sloper, de sjouwer en de bouwer.
Ik werk aan een onopleverbaar project
als ingenieur en landschapsarchitect. 

Ik ontwater en vernat,
overwin de weerstand van het molenrad;
Ik ben een lint maar ook meander,
ben een constante die onophoudelijk verandert.

Mijn wispelturigheid is mijn consequentie,
nu eens door versnelling, dan weer door retentie.
Ben volgzaam, maar ga ook mezelf vooruit;
al richt je mij gelijk, ik ben en blijf een wisselstroom.

Ik ben het adoptiekind van Eksel, Peer en Pelt;
word in stad en dorp tot oir geteld.
Ik overschrijd de grenzen van de natie
vrijgeleid door de wet van de gravitatie.

Ik verwierf na een broederstrijd, een fluviatiel gevecht,
op de Warmbeek het eerstgeboorterecht.
Wat ik met het water uit mijn Schengenzone doe?
Dat breng ik zachtjes naar Den Bosch toe.

Jaak Weltens 

Met Tip-appels naar de sapmobiel
Men zou het haast niet geloven, maar op 5 december aanstaande zal het reeds 8 jaar geleden zijn dat het domein “De Tip” te Lommel-Kerkhoven bij notariële akte aan Natuurpunt geschonken werd.  De eigenaar, stichter en bezieler van dit natuurgebied, Eugène Wellens, gewezen ere-voorzitter van Natuurpunt Noord-Limburg, heeft er zijn levenswerk van gemaakt om samen met de vrijwilligers van Natuurpunt Noord-Limburg er een bomenreservaat van oude boomsoorten van te maken.  Vorig jaar in 2015 is Eugéne in de leeftijd van 89 jaar overleden.  De nagedachtenis evenals die van zijn overleden echtgenote, Lieske Jansen, blijft bewaard in dit “Dendrologisch Wielewaalpark  De Tip”, zoals het gebied sinds de schenking wordt genoemd.
 
Een team van vrijwilligers verricht jaarlijks een aantal beheerswerken.  Allerhande onderhoudswerkzaamheden worden uitgevoerd zoals maaien , snoeien, in 2014 werd een materiaalloods geplaatst en in november 2015 werden nieuwe fruitbomen aangeplant.
 
Het gebied telt een hele verzameling van veel verschillende fruitbomen, waaronder voornamelijk oude soorten appelbomen. Vorig jaar september-oktober droegen deze bomen onnoemelijk veel appels, waaruit het idee groeide om als test een aantal kilo’s te plukken om deze te laten persen tot appelsap in samenwerking met de Limburgse “Boomgaardenstichting”, die ieder jaar in de oogsttijd de provincie rondtrekt om her en der volgens afspraak appels te persen met de zogenaamde “Sapmobiel”.   
 
Zo werden in 2015  270 kgr appels geplukt.Met de camionette van Marc trokken we hiermee naar de plaats van afspraak in Hengelhoef te Houthalen. We bekwamen hieruit 170 liter appelsap, die netjes verpakt werden in kartonverpakkingen van hetzij 3 liter of 5 liter.  Het appelsap, gepasteuriseerd op 80° Celsius, blijft in deze verpakkingen ongeopend  2 jaar goed.  Geopend, in de frigo bewaard, blijft het sap 2 maanden goed.  De verpakkingen werden vrij snel onder een aantal geinteresseerde Natuurpuntleden-leden verkocht.
 
Het experiment viel letterlijk in de smaak en verdiende navolging.  Dit jaar zette men een stapje verder en werd er 450 kgr appels geplukt, dit is slechts een deel van de oogst. Op zondag 16 oktober trokken we hiermee weer naar Hengelhoef voor persing door de sapmobiel en dit resulteerde in 313 liter, verpakt in 71 kartonverpakkingen van 3 liter en 20 van 5 liter.   De verkoop was nu ook op enkele dagen rond.
 
Mocht er volgend jaar weer voldoende fruit zijn, dan overwegen we om alle appels te plukken zodat iedereen van dit echt biologisch appelsap zal kunnen genieten.
 
 

Studenten op de Heuvelse Heide
Van onderzoek tot beheerswerken
Op vrijdag 16 september hadden de leerlingen van het 4de jaar van WICO, Campus St. Jozef hun jaarlijkse biotoopstudie. Voor het derde jaar al ondertussen werden er op de Heuvelse Heide planten, zwammen en beestjes gezocht en gedetermineerd, maar er werden ook licht- en temperatuurmetingen boven en onder een plant uitgevoerd, de bodem werd op kalk getest en er werd een onderzoek gedaan naar de relatie tussen de bodemdichtheid en het voorkomen van planten. De gidsen van Natuurpunt hadden vooraf al enkele stukjes terrein afgebakend, en leidden elke groep ook rond over de heide om ter plaatse toe te lichten dat in onze regio een heide biotoop slechts een tussenstap is in de natuurlijke successie van naakte bodem tot eiken berken bos. Omdat heden ten dage de mensen de heide louter nog voor recreatieve doelen benutten, zijn er behoorlijk wat beheerswerken nodig om die successie tegen te gaan. Daarom sloot elke deelnemer zijn bezoek aan de heide af met een kwartiertje beheerswerken, lees; het uittrekken en verwijderen van vliegdennen. Dit past ook mooi in de vernieuwde visie van MOS (Milieuzorg Op School), hier wordt gestreefd naar een deelname van de school en haar leerlingen aan het plaatselijke verenigingsleven. Op die manier werd het een mooie mix van natuurbeleving in een krachtige leeromgeving en wat teamwork, want de leerlingen hadden het vooral gemunt op de wat grotere dennen, en die krijg je uiteraard niet meer alleen uit de grond gerukt.

Activiteitenkalender

Hieronder worden de activiteiten van de komende 3 maanden opgesomd

 

Zaterdag 5 november 2016

Beheerswerken in ons reservaat ‘Blekerheide’ te Lommel

Leiding: André Geypen.
Samenkomst: om 9.00 uur 'In de Putten' dit is de eerste weg links achter de kanaalbrug op de weg naar Luyksgestel.

Boomopslag verwijderen, vooral den.
Laarzen zijn aan te raden, voor gereedschap zorg ik wel maar wie een goede snoeischaar heeft mag die mee brengen.
Ik zal zoals gewoonlijk wel voor wat nattigheid zorgen.

 

Zondag 6 november 2016

Geleide natuurwandeling in 'De Vloeiweiden' te Lommel-Kolonie

Leiding: Noord-Limburgse natuurgids: Michel Emmers.
Samenkomst: om 13.45 uur aan het WateringHUIS of om 14 uur aan het einde van de Koloniestraat. 

 

Zondag 4 december 2016

Geleide natuurwandeling in 'De Vloeiweiden' te Lommel-Kolonie

Leiding: Noord-Limburgse natuurgids: Carl Vertommen.
Samenkomst: om 13.45 uur aan het WateringHUIS of om 14 uur aan het einde van de Koloniestraat.
 

Zaterdag 10 december 2016

A: Beheerswerken in ons reservaat ‘Riebos’ te Lommel

Leiding: André Geypen.
Samenkomst: om 9.00 uur aan het reservaat gemakkelijkst
te bereiken via de eerste zandweg links net over de grens op de weg naar Luyksgestel.

Boomopslag verwijderen, vooral Amerikaanse Vogelkers.
Laarzen zijn aan te raden, voor gereedschap zorg ik wel maar wie een goede snoeischaar heeft mag die mee brengen.
Ik zal zoals gewoonlijk wel voor wat nattigheid zorgen.

 

B: Presentatie over Argonne Frankrijk.

Presentator : Rik Desmet, conservator in afdeling Deinze.
Samenkomst: 20h in CC Palethe Jeugdlaan te Overpelt

Rik Desmet heeft zijn hart reeds jaren verloren aan de Argonne, een soort uitloper van de Ardennen in Frankrijk. Dit gebied is van een ongekende natuurpracht en bezit een soortenrijkdom die bij ons wel gekend was meer dan 50 jaar geleden, maar intussen sterk is teruggedrongen. Tijdens deze voorstelling onthult Rik Desmet zijn mooiste plekjes in de Argonne en laat hij ons genieten van de rijke fauna en flora aldaar. 


Zondag 11 december 2016

Dommeldalwandeling (ism Bosland)

Leiding: Albert Geuens
Samenkomst: om 14h Zuiveringsstation Eikelbosstraat Eksel
 
In het natuurgebied Dommelvallei in Hechtel-Eksel vindt je elzenbroekbossen, hooilanden, weilanden, kleine visvijvers, rietvelden en nog veel meer. De hoger gelegen delen bestaan hoofdzakelijk uit met houtkanten omzoomde akkers en enkele dennenbossen. Die grote verscheidenheid aan landschapstypes zorgt voor veel verschillende dier- en plantensoorten. De Dommelvallei is zonder meer een parel in de Kempen. Ook in de winter ideaal voor een afwisselende en ontspannende wandeling.
Ook voor kinderen als deze  jonge avonturiers  geen schrik hebben van wat modder.


Zaterdag 17 december 2016

Onderhoudswerken in en om het WateringHUIS

Opzet is om eenmaal per kwartaal het WateringHUIS binnen, maar ook buiten (de onmiddellijke omgeving) een poets- en onderhoudsbeurt te geven.
Iedereen is welkom.
Samenkomst: aan het het WateringHUIS van 9 uur tot 12 uur.

 
Zondag 8 januari 2017

Geleide natuurwandeling in 'De Vloeiweiden' te Lommel-Kolonie

Leiding: Noord-Limburgse natuurgids: Michel Emmers.
Samenkomst: om 13.45 uur aan het WateringHUIS of om 14 uur aan het einde van de Koloniestraat.

Aansluitend nieuwjaarsreceptie in “Het wateringHUIS”.
 

Zaterdag 21 januari  2017

Limburgse Koepel voor Natuurstudie (LIKONA) organiseert jaarlijkse contactdag

Dit jaar is het een jubileumjaar, namelijk 25 jaar Likona.
Vanaf 8.45 uur is iedereen welkom in Gebouw D van de Universiteit Hasselt, Campus Diepenbeek, Agoralaan in Diepenbeek. De plenaire zitting start om 9.15 uur.
Meer inlichtingen vind je op de website van likona.
 

Zaterdag 28 januari  2017

Beheerwerken in ons “Dendrologisch Wielewaalpark Den Tip” te Lommel-Kerkhoven

Leiding: Albert Geuens.
Samenkomst: om 9.00 uur aan “Den Tip”, Kanaalstraat 18, Lommel-Kerkhoven (omgeving feestzaal Heidegalm).

Uit te voeren beheerswerken: bomen snoeien en takhout opruimen.

Slobkousjes op zoek naar .....

Paddenstoeltje waar ben je????? Tot voor twee weken was dat de vraag bij onze wandelingen. De Slobkousjes eindigden begin september zoals gebruikelijk het plantenseizoen om zich verder toe te leggen op paddenstoelen.
Maar dat liep dit jaar helemaal niet zo vlot. Door de aanhoudende droogte en de warme temperatuur kwam er maar geen beweging in. De waarnemingslijsten bleven gevuld met plantjes en wat houtzwammen.
Intussen hebben de weliswaar beperkte buien gecombineerd met zachte temperaturen wonderen gedaan en na de laatste wandeling van oktober konden we al met een lijst van 60 soorten huiswaarts keren.
Al zijn het nu nog niet de grote specialekes er zijn toch wel wat leukerds bij zoals de
knolvoettrechterzwam. Zijn verdikte steel zit gevuld met water. Even duwen en het stroomt er uit.
Ook wel bijzonder zijn deze Zeedenmycena's die we in den Brand vonden. Deze paddenstoel is echt gespecialiseerd in de dennenkegels van de Zeeden.
Als je niet goed oplet loop je er zo voorbij maar het is echt wel een leuke verschijning deze Witte Koraalzwam
Ga je graag ook eens mee op zoektocht naar paddenstoelen dan kan je wekelijks op dinsdagvoormiddag met ons mee. Het volstaat een mailtje te sturen naar slobkousjes@skynet.be en we houden je op de hoogte van de vertrekplaatsen.
Tot binnenkort en de groeten van Jan Leroy

Neem ook een kijkje op
Copyright © 2016 Natuurpunt Lommel, All rights reserved.




Uitschrijven    Voorkeuren abonnementen aanpassen 

Email Marketing Powered by Mailchimp