|
|
|
|
Boekvoorstelling Pratum Marcidum in Wateringhuis: inleiding door Ferdi Geerts
Geachte genodigden,
Beste vrienden,
Namens Natuurpunt Noord-Limburg en Erfgoed Lommel heet ik jullie van harte welkom hier in het Wateringhuis. We zijn hier samengekomen voor de voorstelling van het boek ‘Pratum Marcidum’, geschreven door Albert Jansen.
Ongeveer 2,5 miljoen jaar lang hebben de mensen geleefd als jager-verzamelaars. Ze leefden in en met de natuur. Ze maakten er volledig deel van uit.
Het verhaal van de mens als landbouwer startte vrij recent. Ongeveer 12.000 v. Chr. in de vruchtbare sikkel: Syrië, Irak, Iran. Dan begon ook het verhaal van het landschap: het geschapen land. Het zou nog duizenden jaren duren vooraleer men in de Kempen aan landbouw begon te doen. Dat gebeurde rond 4.000 v. Chr. . En de sporen hiervan – de harde feiten – blijven zeldzaam en vaag. De oudste weide in Lommel dateert van ongeveer 2.200 v. Chr., op het einde van het neolithicum. Deze weide lag in een nat gebied dat we nu kennen als het dal van de Molse Nete. Water en landbouw, en zeker water en weilanden… ze zijn onlosmakelijk verbonden.
De landbouw in de Kempen creëerde een landschap van boerderijen, akkers, weilanden, zandwegen en … heide. Het heidelandschap zou eeuwenlang als haalgebied een cruciale rol spelen in de landbouweconomie. Het is dan ook een beetje ironisch dat precies dat heidegebied in het midden van de 19de eeuw moest sneuvelen voor de landbouwplannen van de Belgische regering. Hier, op de Heuvelse Heide, werden toen een watering en een landbouwkolonie ingeplant.
En zo belanden we bij het boek van Albert Jansen: Pratum Marcidum. In zijn boek staat ondermeer het verhaal van de Lommelse watering en de landbouwkolonie te lezen. Ik ken dat verhaal min of meer, maar ik las toch weer heel wat nieuwe zaken, zoals bijvoorbeeld de passage over de huurvoorwaarden van de staatsboerderijen. En wat het boek zo bijzonder maakt: het blijft niet bij Lommel. De vloeiweiden worden in een ruime context geplaatst. Zowel wat tijd als ruimte betreft. En ook de thema’s zijn divers: agrarische geschiedenis, sociale geschiedenis, geschiedenis van techniek en wetenschap, natuur … Het komt allemaal aan bod.
Albert Jansen schreef dit boek met passie, met ernst en met daadkracht. Met zijn hart, zijn hoofd en zijn handen. Het boek is het lezen en het vaak herlezen zeker meer dan waard. Proficiat met je boek, Albert, en ik geef je nu zeer graag het woord om ons iets meer te vertellen over de inhoud van het boek.
Ferdi Geerts
Museum De Kolonie (Erfgoed Lommel)
10 oktober 2015
|
|
Even ons nieuw bestuurslid voorstellen
|
|
|
Davy Paulus, getrouwd met Evelien en papa van Enora (3) en Helena (1). Bijna 40 jaar geleden geboren in Diest en opgegroeid in Halen. Na wat omzwervingen zijn we als gezin in april van dit jaar in Lommel Heide-Heuvel aanbeland. In het dagelijks leven werk ik als verantwoordelijke communicatie en fondsenwerving bij CAW Limburg, een welzijnsorganisatie die op meer dan 30 plaatsen in onze provincie mensen met raad en daad bijstaat in verschillende levensdomeinen.
|
|
|
|
Natuur en milieu stonden altijd al hoog op mijn aandachtslijst en hebben dan ook geleid tot mijn actief engagement voor Natuurpunt. De afgelopen jaren was ik mede-beheerder van Munsterbos (Bilzen) en bestuurslid van Zuidoost-Limburg. Hier legde ik me vooral toe op beleid en projecten. Zo schreef ik het biodiversiteitscharter van de gemeente Bilzen en werkte ik mee aan publicaties voor het Life-project Vochtig Haspengouw. Ook in het contact met overheid, natuurpartners en het brede publiek kan ik mijn gading vinden.
Bovenal ben ik zot van zoogdieren, groot en klein, omdat iedere ontmoeting voor mij een moment van magie betekent. Zeg nu zelf... wat is er mooier dan oog in oog staan met een ree in de avondschemering of het nijvere werk van natuurarchitect bever te mogen aanschouwen?
Graag kijk ik samen met julie uit naar hoe we samen de prachtige natuur in het noorden van onze provincie verder kunnen bewaren en uitbouwen zodat we die magie ook met anderen kunnen blijven delen!
|
|
Verslag Dummersee
van vrijdag 25 september tot en met maandag 28 september 2015.
|
|
Via een life project werden in het grote veenweidegebied rond het Dümmermeer een gebied van 2500 ha aangekocht.
Het land werd gedeeltelijk heringericht, een aantal wegen verdwenen om de vogels bij het broeden meer rust te gunnen en de regelbare stuwen maakten het mogelijk om percelen precies nat genoeg te houden. De omringende boeren kregen elk een deel van het grasland als pachtgrond aangeboden. Ze worden geacht een of twee keer te maaien of runderen of schapen te laten grazen. De beheerders hielden voortdurend de broedvogels in de gaten en konden de percelen natter of droger maken. Resultaat: een enorme groei van de populatie Grutto’s(meer dan 100 koppels)
Met een groep van 21 deelnemers logeerden wij in de Jeugdherberg van Damme.
|
|
Vrijdag 25 september 2015.
Hele dag mooi weer en zon. Onze eerste wandeling ging door in het bosgebied vlakbij de jeugdherberg(Dammer Berge). We wandelden naar een uitkijktoren waar we een mooi zicht hadden op de omgeving. Het bos was een paradijs voor de paddenstoelliefhebbers,vooral de diverse geweizwammen vielen op.
Matkopmees, Glanskopmees, Zwarte Specht, Boomklevers, 2 late Gierzwaluwen waren de meest opvallende vogels.
Via de Bergsee kwamen we terug aan in de jeugdherberg,waar we lekker konden eten en drinken(bier en Porto).
|
|
Zaterdag 26 september 2015.
Mooi weer, zon en oostenwind. Vandaag gingen we de hoogveen gebieden(Moor) bezoeken. Op één plaats werd er nog industrieel turf gewonnen en de andere gebieden werden omgevormd tot natuurgebied door “vernatting” en “ontberken”.In de voormiddag met de auto naar de Rehdener Geestmoor(1370ha). Eerste stop was aan de “ aussichtsturm” aan de zuidkant van de moor, daarna zijn we vogels gaan waarnemen langs de weg in het midden van de moor.Er was genoeg te zien:Torenvalk, Boomvalk, Blauwe en Bruine Kiekendief, Putters, Kneu, Buizerden, Sperwer, Graspiepers, Tapuiten en onze eerste Kraanvogels(voor hen moest het trekseizoen nog beginnen). De waarneming van de dag was een juveniele Zeearend.
Het infocentrum Moor Welten was een mooie locatie voor onze lunchpauze.
Na de middag was het Neustadter Moor(1591ha) aan de beurt. Ook hier was het pret voor de vogelaars :Grauwe Klauwier (een late en de enigste van het weekend), Zwarte Roodstaart, Paapje, Roodborsttapuit, Klapekster, Kraanvogels ( 52 in 7 groepen), Boomvalk, Buizerden (waaronder een bel van 23 ex.) , Goudvink, Kramsvogels, Matkop, Glanskop.Ook voor de plantenliefhebers was er iets speciaals te zien. Op 1 vierkante meter stonden er 4 heidesoorten, Lavendelheide, Dopheide, Struikheide en Kraaiheide. Ook stonder er overal “Grooooote Parasolzwammen.
|
|
s’ Nachts(toen we de verdwenen Porto aan het zoeken waren) riep er nog een Steenuil bij de jeugdherberg.
Zondag 27 september 2015.
Vandaag splitste de groep zich op. De fotografen en vogelaars gingen terug naar de goede kijkplaats van zaterdag, degenen die wilden bewegen gingen fietsen rondom de Dummersee. Ivo kon de electrische fiets van Ivo gebruiken en Mark de fiets van Rik zodat Marc nog maar twee fietsen moesten huren in “der Piratenkeller”. Nog even de bandendruk testen en toen volgden we met 6 gangmaker Marc: Ivo en Mark Schouteden, Ursula, Nancy, Zee en Wouter. De tocht ging vanaf Olgahafen langs de westelijke oever van de Dümmer tot aan de brug over de Hunte. Ivo kon de electrische fiets goed gebruiken voor zijn filmen. Hij kon zonder zich te vermoeien voorop fietsen, de groep filmen en nadien terug inhalen. Onderweg riep een waterral en lieten enkele grote zilverreigers zich zijn. Bij de brug hielden we even halt om de omgeving te bewonderen, foto's te nemen of te fimen. In een weiland met veel distels in zaad foerageerde een grote groep distelvinken.
|
|
|
We fietsten nu door het Ochsenmoor, een laagveengebied dat door de lokale natuurvereniging terug wordt vernat ten gunste van de weidevogels. Doortrekkende watersnippen waren nog aanwezig, tussen vele honderden grauwe ganzen die op de natte graslanden graasden.
De fietstocht ging verder langs de Hunte en zijriviertje Elze tot in Hunteburg, het zuidelijkste punt. Op een akker speurden 4 reigers, 1 blauwe en 3 witte, naar muizen, mollen of ander klein eetbaar gedierte. In de lucht buizerden en zwaluwen op trek. Vanaf Hunteburg ging de toch langs veldwegen en een grotere weg richting het noordoosten. Daarbij reden we een klein stukje door NordRhein-Westfalen. Terug in Nedersaksen sloegen we af naar het noorden. We fietsten terug tussen de weilanden over een weg in slechte staat van verbrokkelde asfalt en hobbelige klinkers. Onderweg tapuit, roodborsttapuit, torenvalk, buizerd, grote zilverreiger een fazant in een struikje, graspiepers, zwaluwen en nog verschillende andere vogels. Aan het einde van het pad was het nog een kort stukje tot het Schäferhof Café waar we lunchten. Vlakbij zagen de achterblijvers bij een vijvertje eventjes mooi de ijsvogel op een stengel lisdodde. Aan het vijvertje stond een kardinaalsmuts met zijn typische rozerode besjes.
Na de lunch reden we oostwaarts tot aan het ornithologisch centrum en de natuurtuin waar we ruim de tijd namen om alles te bekijken. Marc vond appeltjes voor de dorst. Na deze stop fietsen we terug naar de Dümmersee. De zuidoever was onverhard en dus hobbelig. De oostoever was verhard en beter berijdbaar, maar door de vele wandelaars toch trager. Op een van de vele zeilbootjes leek een valk te zitten. Bij nader inzien bleek dit een fake-exemplaar, mogelijk om meeuwen op afstand te houden? Aangekomen in Embruch bezochten we het Dümmermuseum. Hier niet alleen informatie over vogels en waterdieren maar ook de geschiedenis en de vissen van de Dümmer. Vanaf het museum was het nog een half uurtje richting Olgahafen waar we Ivo aantroffen op de bank. Er was nog tijd voor een Weisbier of een Ijsbeker op het terras van de Piratenkeller.
De rest is met auto’ s naar de Moren gereden.In de voormiddag gingen we terug naar de Rehdener Moor (de “Kraanvogelmoor”)om weer enkele mooie vogelwaarnemingen te doen o.a.Goudhaantjes, Grauwe Ganzen, wederom veel Kneu’s, Tapuit, Kraanvogels ( 60 in 7 groepen), juveniele Zeearend (maar ander ex. dan van 26-9), 10 Toendrarietganzen, Putters, Watersnip, 28 Pijlstaarteenden, Rode Wouw, 2 Raven, groepjes Aalscholvers.Zowel 26 als 27 september was er een grote trek van Boerenzwaluwen. Het Oppenweher Moor(720ha) was ons namiddagwandeling. Een Rode Wouw, een Klapekster en 180 kraanvogels waren de bijzonderste waarnemingen. Bij het eindpunt van de wandeling konden we de enorme machines voor het beheer van de Moor bewonderen(tractors, short-tracks, hakselaars, pistenBuly etc.).
|
|
|
In het midden van de nacht waren enkele moedige fotografen opgestaan om de bloedrode supermaan te fotograferen, maar de bewolking gooide wel wat roet in het eten.
|
|
|
Maandag 28 september 2015.
Wederom hele dag mooi weer.
In de voormiddag maakte we een wandeling van ongeveer 8 km. vanaf Olgahafen (Dummerlohausen) naar het Naturschutzstation aan de Ochsenmoor(1029ha).
Blauwe en Bruine Kiekendief, Watersnippen, Grote Zilverreigers, Rietgors, Reeën, Kleine Bonte Specht, Putters, Glanskop, Matkop, Kramsvogels (30 in 2 groepen).Grote aantallen Grauwe Ganzen met daartussen enkele Rietganzen, Canadese Ganzen en Kolganzen. We aten ons lunchpaket in de natuurtuin van het Naturschutzstation, waar ook een permanente tentoonstelling te bezichtigen is. In de namiddag wandelden we door de Ochsenmoor, ten zuiden van de Dummersee. In Olgahafen werd het geslaagde weekend afgesloten met koffie en gebak. In totaal werden 89 soorten vogels waargenomen en 49 soorten paddenstoelen gedertermineerd.
|
|
|
|
Met dank aan Mark voor de uitstekende voorbereiding en begeleiding.
|
|
Den Tip
Dit jaar hingen er rijkelijk appels in de boomgaard. We konden dit niet zomaar verloren laten gaan en kwamen op het idee om dit jaar eens een deel ervan te laten persen. We hadden contact opgenomen met de boomgaardenstichting en we mochten 200 kg brengen naar Kelchterhoef waar de sapmobiel stond. De sapmobiel kan de appelen malen, persen, pasteuriseren en verpakken in bulkkarton van 3 of 5 liter. Het sap blijft dan 18 maanden goed en geopend is en koel bewaard, heb je 2 maanden de tijd om alles op te drinken. Het plukken van de appels ging zo vlot dat we in een mum van tijd 370 kg bij elkaar hadden. Hieruit wist de sapmobiel 177 liter te oogsten, die verpakt werden in bag-in-boxen van 3 liter. De verpakkingen van 3 liter worden verkocht in het Wateringhuis aan 5 euro. (zolang de voorraad strekt)
Onnodig te zeggen dat het sap komt van een mengeling van onbespoten, gezonde appelen. Als ons sap gesmaakt wordt, dan proberen we volgend jaar een grotere hoeveelheid te laten persen, tenminste als er dan weer voldoende appels zijn op Den Tip.
PS. we gaan dit jaar 30 nieuwe hoogstambomen planten die de Boomgaardenstichting uit enten van Den Tip hebben gekweekt.
|
|
Activiteitenkalender
Hieronder worden de activiteiten van de komende 3 maanden opgesomd
Zondag 1 november 2015
Geleide natuurwandeling in 'De Vloeiweiden' te Lommel-Kolonie
Leiding: Noord-Limburgse natuurgids: Michel Emmers.
Samenkomst: om 13.45 uur aan het WateringHUIS of om 14 uur aan het einde van de Koloniestraat.
.
Zaterdag 7 november 2015
Beheerswerken in ons reservaat ‘Riebos’ te Lommel
Leiding: André Geypen.
Samenkomst: om 9.00 uur aan het reservaat gemakkelijkst
te bereiken via de eerste zandweg links net over de grens op de weg naar Luyksgestel.
Boomopslag verwijderen.
Laarzen zijn aan te raden, voor gereedschap zorg ik wel maar wie een goede snoeischaar heeft mag die mee brengen.
Ik zal zoals gewoonlijk wel voor wat nattigheid zorgen.
Zondag 8 november 2015
Boslandwandeling : Heide naast moeras, De Veewei
Leiding: Jan Leroy
Samenkomst: om 9h Parking gemeentelijke visvijver Kiefhoekstraat vlakbij Kiefhoekstraat 8 Eksel.
Tijdens een korte wandeling in de vallei van de Veeweyloop komen we langs de trektelpost waar toelichting wordt gegeven over de opvolging van de vogeltrek. Met demonstratie van trektelling en het vangen en ringen van vogels.
Dinsdag 10 november 2015
Beheerwerken in ons “Dendrologisch Wielewaalpark Den Tip” te Lommel-Kerkhoven
Leiding: Albert Geuens en Rik Theuws.
Samenkomst: om 9.00 uur aan “Den Tip”, Kanaalstraat 18, Lommel-Kerkhoven (omgeving feestzaal Heidegalm).
Uit te voeren beheerswerken: Plantgaten graven voor onze gente bomen.
Graag een scherpe steekspade meebrengen.
Vrijdag 13 november 2015
Presentatie over Nachtvlinders.
Presentator: Wim Veraghtert (Nachtvlinderspecialist Natuurpunt).
Samenkomst: om 19h30 in het WateringHUIS te Lommel-Kolonie.
Zaterdag 5 december 2015
Presentatie over expeditie Solala ism met Natuurpunt Hechtel-Eksel en Neerpelt
Presentator: Eddy Ulenaers (boswachter) en Ruben Evens
Samenkomst: om 20h in Palethe te Overpelt.
Meer info vind je hierboven.
Zondag 6 december 2015
A :Geleide natuurwandeling in 'De Vloeiweiden' te Lommel-Kolonie
Leiding: Noord-Limburgse natuurgids: Carl Vertommen.
Samenkomst: om 13.45 uur aan het WateringHUIS of om 14 uur aan het einde van de Koloniestraat.
B : Winterwandeling 't Plat te Overpelt (ism Bosland)
Leiding: Luc Winters.
Samenkomst: om 14h Schapenstal, Palisstraat te Overpelt.
't Plat is een echt lappendeken van biotopen. De droge heide is een laatste restant van de grote heidevlakten van de achttiende eeuw, en is nu Europees beschermd. Maar er is ook natte heide met dophei, zonnedauw en moeraswolfsklauw. Samen met zijn dennenbossen, rietvegetatie, elzenbroekbos, gagelstruwelen, wilgenstruwelen, vijvers en vennen vormt ’t Plat de natuurlijke verbinding met het geklasseerde landschap van het Hobos en het domeinbos Pijnven
De wandeling is ook geschikt voor kinderen die er allerlei kunnen ontdekken. Niet toegankelijk voor kinderwagens.
Zaterdag 19 december 2015
Onderhoudswerken in en om het WateringHUIS
Opzet is om eenmaal per kwartaal het WateringHUIS binnen, maar ook buiten (de onmiddellijke omgeving) een poets- en onderhoudsbeurt te geven.
Iedereen is welkom.
Samenkomst: aan het het WateringHUIS van 9 uur tot 12 uur.
Zondag 20 december 2015
Wandeling in het Dommeldal te Eksel
Leiding: Albert Geuens.
Samenskomst: om 14h Zuiveringsstation Eikelbosstraat te Eksel.
Zondag 3 januari 2016
Geleide natuurwandeling in 'De Vloeiweiden' te Lommel-Kolonie
Leiding: Noord-Limburgse natuurgids: Michel Emmers.
Samenkomst: om 13.45 uur aan het WateringHUIS of om 14 uur aan het einde van de Koloniestraat.
Aansluitend nieuwjaarsreceptie in “Het wateringHUIS”.
Zaterdag 16 januari 2016
Limburgse Koepel voor Natuurstudie (LIKONA) organiseert jaarlijkse contactdag
Dit jaar is het een jubileumjaar, namelijk 25 jaar Likona.
Vanaf 8.45 uur is iedereen welkom in Gebouw D van de Universiteit Hasselt, Campus Diepenbeek, Agoralaan in Diepenbeek. De plenaire zitting start om 9.15 uur.
Meer inlichtingen vind je op de website van likona.
Zaterdag 23 januari 2016
Beheerwerken in ons “Dendrologisch Wielewaalpark Den Tip” te Lommel-Kerkhoven
Leiding: Albert Geuens.
Samenkomst: om 9.00 uur aan “Den Tip”, Kanaalstraat 18, Lommel-Kerkhoven (omgeving feestzaal Heidegalm).
Uit te voeren beheerswerken: bomen snoeien en takhout opruimen.
|
|
Slobkousjes......
Intussen is het volop paddenstoelentijd voor de Slobkousjes en gaan we elke dinsdagvoormiddag op zoek naar die kleinoden.
|
|
Aan de Begijnenvijvers kon je moeilijk naast deze zwavelzwammen kijken.
|
|
Deze Korianderzwam liepen we in het Hobos tegen het lijf
|
|
Voor de koperrode gordijnzwammen moesten we in Schuylensweyer zijn
|
|
Toch nog een goede raad: wil je veilig paddenstoelen eten zoek dan eens in de rekken van een warenhuis!
Wil je graag eens mee op pad met de Slobkousjes schrijf dan in op onze nieuwsbrief hij geeft je wekelijks informatie over onze activiteiten. Stuur daarvoor een mail naar: slobkousjes@skynet.be
|
|
|
|
|
|
|
